MARIA GAŁKA
ŚPIEWA MARIA GAŁKA
Wydawca: Stowarzyszenie "Dom Tańca"

  Maria Gałka (ur. 1948) mieszka w jednym z ostatnich domów pozostałych po wsi Orłowiny (woj. świętokrzyskie). Większość mieszkańców wsi wkrótce po wojnie przeniosła się na żyźniejsze ziemie pod Opatowem, a porzucone pola, sady i zagrody porósł las. Rodzina Gałków została na miejscu – i tak Maria Gałka spędziła w Orłowicach niemal całe życie: odchowała dzieci, dziś opiekuje się swoją starszą siostrą, hoduje kury. W wolnym czasie śpiewa i gra na "organce" – harmonijce ustnej.

Wiele melodii przejęła od matki, która lubiła śpiewać i często wieczorami nuciła w domu. Śpiewało się też przy pasieniu krów czy gęsi. Przez kilka szkolnych lat Maria mieszkała u muzykanckiego małżeństwa Zalińskich w pobliskim Mokoszynie. On grał na klarnecie i skrzypcach, ona śpiewała. Maria po lekcjach opiekowała się synkiem gospodarzy, a ci chodzili grać po weselach i zabawach. Piosenek uczyła się też od "kawalerki" – kolegów brata – i przy różnych okazjach towarzyskich. Czasem wystarczyło, że raz usłyszała piosenkę i już ją pamiętała. Swoje dołożyły z pewnością radio i telewizja.

Repertuar śpiewaczki jest więc zróżnicowany. Jego starszą warstwę stanowią "światówki", zwane też "śpiwami" czy "chłopami" – piękne melodie trójmiarowe typu mazurkowego. Maria Gałka zna też wiele pieśni obyczajowych – miłosnych, żołnierskich – jak i piosenek popularnych. Ich melodie często pulsują tanecznym rytmem polek, walczyków, fokstrotów.

Maria Gałka nigdy nie notowała słów ani nie prowadziła „zeszytu”, jak czyni wiele współczesnych śpiewaczek. Dzięki śpiewaniu "z głowy" z wielką swobodą porusza się po tekstach łącząc strofy różnych pieśni czy spontanicznie dobierając przyśpiewki. Z równą łatwością operuje muzyką. Śpiewając kolejne strofy nieznacznie zmienia linię melodyczną – niczym dobry wiejski skrzypek improwizujący wokół tematu muzycznego.

Płyta zawiera nagrania dokonane podczas wielu wizyt w Orłowicach, często w naturalnej sytuacji spotkania. W tle tętni więc życie codzienne: słychać krzątanie się przy kuchni, żywe reakcje słuchaczy na przyśpiewki, pomruki burzy.

Dorota Murzynowska