TONGA BOYS FEAT. DOCTOR KANUSKA GROUP
UMOYO WA MUTHEMPIRE (LIVE IN THE TEMPLE)
Wydawca: 1000HZ Records

  Płyta "Umoyo Wa Muthempire", to rejestracja  akustycznego występu zespołu Tonga Boys, który odbył się w 2019 roku w świątyni Doktor Kanuski Msowoyi, w przerwie odbywających się tam obrzędów kultu owładnięć vimbuza.

Tonga Boys pochodzą w Mzuzu w Malawi. To już ich czwarty album wydany nakładem polskiej oficyny 1000HZ Records prowadzonej przez Piotra Dang Cichockiego. Chłopaki z Malawi grają na instrumentach będącymi często przedmiotami codziennego użytku – plastikowe wiadra, łopaty, puszki wypełnione żwirem itd., zarówno łącząc ich brzmienia z elektroniką, jak i tradycyjną muzyką.
Na płycie "Umoyo Wa Muthempire" (Na żywo w Świątyni) został zarejestrowany koncert Tonga Boys zagrany w niewielkiej wsi w górach północnego Malawi. Muzycy piechotą dotarli do świątyni kultu vimbuza, by z lokalnymi bębniarzami wykonać dla wiejskiej publiczności własne i tradycyjne utwory. Występ miejskiego zespołu w żyjącej własnym rytmem wsi to jednorazowa, niespotykana w Malawi sytuacja. W realizacji nagrań pomogła również kapłanka kultu Kanuska Msowoyi (znana jako liderka Doctor Kanuska Group).

„Obyło się bez sceny, bez nagłośnienia, muzycy tańczyli w pyle, sytuacja raczej należała bardziej do świata lokalnej religii niż rynku muzycznego” – czytamy w opisie płyty. Od pierwszych sekund czuć autentyczność, surowość, wdzierający się w zakamarki ciała kurz, a przede wszystkim unikalną atmosferę przenikających się światów. Utwory wykonane w thempire (świątyni) odnosiły się do lokalnej muzyki vimbuza (m.in. niemal mistyczny "Njulileni", czyli "Matko, wskaż nam drogę", będący hołdem dla duchów vimbuza, którymi owładnięta jest dr Kanuska) i malipenga (przearanżowane pieśni rybaków z grupy Tonga Kadende/Somba).
Bardziej współczesne wątki muzyczne dostajemy dzięki świetnej dancehallowej kompozycji "CV" – totalnie gęsty trans obłędnych wokali i perkusyjnej hipnozy. Temperatura nie stygnie, a wręcz podsycają ją kolejne fascynujące fragmenty, m.in. "Kadende (Cassava) – Somba", "Sweet", elektronicznie przybrudzony "Kumaphiri Kulimoto" (Fire in the Mountain), pulsujący wewnętrzną brawurą "Fuwu Chikopa Pamusana" (Tortoise Has Mind in the Back) i finałowy "Maji Nimoyo" („Woda jest życiem”), czyli hymn na cześć wody pitnej. Rozwijający się i porywający trans z udziałem śpiewających dzieci – co nie jest częstym zjawiskiem – w rytm endemicznych konstrukcji rytmicznych Tonga Boys w splocie konstelacji afro-acid punkowego beatu.