JULIA DOSZNA, ANTONI PILCH
GODNIE ŚWIĘTA
Wydawca: Fundacja „Memo”

  Płyta Julii Doszny i Antoniego Pilcha zatytułowana „Godnie święta”, której wydawcą jest Fundacja „Memo”. Nagrań dokonano w „Domu Ikon” w Nowicy w Beskidzie Niskim.

Julia Doszna pochodząca z Bielanki na Łemkowszczyźnie i pochodzący z Przemyśla Antoni Pilch, to duet szczególny. Spotkanie znanej łemkowskiej pieśniarki, która od lat popularyzuje kulturę Łemków, stworzyła zespół Wereteno, dokonała licznych nagrań płytowych i filmowych, koncertowała w kraju i na świecie oraz lutnisty, śpiewaka, pedagoga, animatora muzyki dawnej, założyciela zespołu Bractwa Lutni i Akademii Tradycji, to ciekawe i cenne połączenie ludowej tradycji i jej szczególnego, staroruskiego rytu z estetyką odtwórców autentycznej muzyki dawnej, a także symboliczną dla tego obszaru muzyki lutnią.
Program wybrany przez oboje artystów na płytę „Godnie święta” zawiera siedemnaście zapomnianych pieśni i kolęd z pogranicza dawnej Polski: Nadsania między Sanokiem i Przemyślem, odnalezionych w zbiorach Oskara Kolberga, a także Lubelskiego, Zamojskiego i Przemyskiego ze zbiorów prof. Jerzego Bartmińskiego.

„Jest swoistym fenomenem fakt, że w pewnych miejscach i okolicach tradycja ludowa przechowała zwyczaj kolędowy w formie przedchrześcijańskiej. To nie tylko bezcenny zabytek naszego dziedzictwa, odzwierciedlający wielokulturowość dawnej Rzeczpospolitej, a wcześniej Ziem Ruskich, lecz także przykład pokojowego, bezkrwawego łączenia tradycji pogańskiej z następującym po niej chrześcijaństwem.
Monotematyczność późniejszych kolęd opiewających narodziny Dzieciątka Jezus w biednej szopie zastępuje niezwykłe bogactwo treści świata pogańskiego. Życzenia urodzaju, słońce, księżyc i deszcz jako żywioły sprzyjające płodności, inicjacyjne misteria prowadzące młodych do miłości i ślubu oraz niezwykle ciekawe kolędy łączące te dwa światy, gdzie żywioły składają hołd Matce Bożej, a sam Bóg jest oraczem dostarczającym chleba. Poezja najstarszych tekstów prezentuje wielką finezję, oszczędność i głębię mądrości. Melodie są proste, archaiczne, surowe, z motywami przypominającymi zwroty chorału, a także pieśni XVI- i XVII-wieczne. Częsta postać antyfonalna pieśni świadczy o tym, że były one własnością całej wspólnoty i śpiewano je ze świadomością ich magicznej, sprawczej siły.
Źródłem naszych studiów są przede wszystkim zapisy prof. Jerzego Bartmińskiego oraz tom 35 Przemyskie. Dzieła wszystkie Oskara Kolberga. Język tych kolęd – raz polski, raz rusiński – świadczy nie tyle o przynależności narodowej używających go kolędników, co o wspólnym środku komunikacji naszych przodków często określających język jako swój, tutejszy.” (Antoni Pilch)