AMALIYA GROUP
VIYEZGO. VIMBUZA FROM MZIMBA SOUTH
Wydawca: 1000HZ Records Sacral Grooves

  W sierpniu, z inicjatywy Stowarzyszenia i labelu 1000Hz oraz przy wsparciu Uniwersytetu Warszawskiego, w ramach programu IDUB ukazała się płyta Amaliya Group „Viyezgo. Vimbuza from Mzimba South”. To druga w serii Sacral Grooves pozycja będąca zapisem północnomalawijskiej ceremonii vimbuzy. Autorami nagrań są Piotr Cichocki – etnomuzykolog, badacz, adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW i wydawca; muzyk Owls Are Not oraz Happy Mphande – malawijski producent audiowizualny, szef Unity Midia Studio, śpiewak, lokalny wódz.

„Viyezgo” oznacza „Wypróbuj mnie”. Ten napis wita gości przy wejściu do świątyni należącej do pani Doktor Amaliyi. Stanowi wyzwanie dla wszystkich, którzy wątpią w umiejętności Maliyi, a zwłaszcza dla czarownic, które czekają na jej błędy. „Viyezgo” można rozumieć dosłownie. Przed postawieniem diagnozy Maliya często umawiał się z pacjentami: „Jeśli ci nie pomogę, weź z mojego domu, co chcesz. Ale jeśli moje duchy rozwiążą twój problem, odpłacisz mi”. W rezultacie, mimo że jej dom nie miał elektryczności, znajdowało się w nim kilka telewizorów, które wygrała od wdzięcznych pacjentów. Amaliya była znana w rejonie Endindeni (Malawi). Miała reputację nieustraszonej walki ze złymi czarami, ryzykując nawet życiem. Po kłótni z lokalnym politykiem, który miał być odpowiedzialny za porywanie dzieci dla ich magicznych mocy, trafiła do więzienia, ale okoliczni mieszkańcy domagali się jej uwolnienia.

"Bez znieczulenia – już z pierwszymi dźwiękami jesteśmy wciągani w środek intensywnego rytuału, przeprowadzanego przez szanowaną kapłankę Amaliyę Kabilę ze społeczności Ngoni w północnym Malawi. To drugi album z serii „Sacral Grooves” 1000Hz, muzyczno-dokumentalnego dzieła Piotra Cichockiego, od lat badającego niezwykłe malawijskie ceremonie vimbuzy. Uzdrowicielce towarzyszą trzej bębniarze i uczestnicy rytuału z najróżniejszymi perkusjonaliami, tworząc transową, szybką i bardzo gęstą fakturę, która aż buzuje rozmaitymi mocami." (Magdalena Tejchma, Polskie Radio)

"Amaliya traktuje vimbuzę jako rodzaj wyzwania, chęć podejmowania pojedynków z osobami, które czynią zło. Jednocześnie często zakłada się z pacjentami o to, że jeśli im pomoże bądź wskaże w danej osobie czarownika, to otrzyma coś od tej osoby, na przykład telewizor lub krowę, dlatego w jej pozbawionym prądu domu stoi kolekcja telewizorów. W przypadku gdy nie jest w stanie pomóc, uzdrowić bądź udowodnić czarów, to ona oddaje krowę osobom, których wyzwanie przyjęła. Amaliya jest wręcz niesiona przez duchy. Jej siostrzeniec, będący lokalnym wodzem, opowiadał, że duchy są w stanie unieść ją spontanicznie, na przykład podczas pogrzebu, kiedy odtwarzana z telefonu muzyka bądź dzwonek są w stanie pobudzić ją do jasnowidzenia. Jej performans jest bardzo widowiskowy i dynamiczny, przez co bardzo kontrastuje z dostojnym, wyważonym, a jednocześnie głębokim tańcem Kanuski. Amaliya wywodzi się z Ngoni, czyli grupy wojowników, którzy pojawili się na terenach dzisiejszego Malawi pod koniec XIX wieku." (Piotr Dang Cichocki)