ЖЭМЭРВА
TRADYCYJNE PIEŚNI BIAŁORUSINÓW PODLASIA I POLESIA
Wydawca: Stowarzyszenie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach

  Studio folkloru podlaskich Białorusinów "Żemerwa" - młodzi ludzie, działający przy Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach, nie tylko śpiewają tradycyjne pieśni, ale też dokumentują stare zwyczaje, zapisują utwory od mieszkańców Podlasia i Polesia. Zespół działa od 2003 r. Od samego początku, podstawowym jego repertuarem są pieśni, zarejestrowane w białoruskich miejscowościach na Podlasiu i Polesiu. Z czasem do repertuaru doszły tradycyjne tańce, również rejestrowane w terenie.

"Wesoła kompania rozśpiewanych, śmiejących się dzieci. "Poszła żemerwa" – mówi się w Bielsku Podlaskim na widok przechodzącego ulicą grona młodych, a niekiedy nawet nieco starszych ludzi. W 2003 roku moja siostra Anna Fionik stworzyła taką rozśpiewaną grupę z uczestników odbywających się u nas co roku warsztatów letnich. W słowniku podlaskich Białorusinów, opracowanym przez Mikołaja Wróblewskiego, odnalazła to słowo, wcześniej ani jej, ani mnie nieznane, ale adekwatne do takiej reprezentacji dzieci i młodzieży. To także jest ważna szkoła tradycji. Przewinęło się już przez nasze Studio Folkloru Tradycyjnego Podlaskich Białorusinów "Żemerwa" ponad 50 osób. Do dziś dnia są z nami w kontakcie, choć niektórzy z nich już robią coś na własną rękę i na stałe nie uczestniczą w naszych koncertach czy występach.
Wśród ludzi "Żemerwy" są osoby, które się ze sobą pożeniły. Jak odbywają się ich wesela, to reszta zespołu daje im w prezencie pięknie haftowane koszule. Tak, jak kiedyś obdarowywało się młodą parę wyszywanymi ręcznikami – zresztą ta tradycja obrzędowa znowu się u nas odradza (...)
Uczymy się śpiewania pieśni według wzorca przedstawianego nam przez nierzadko sędziwych już wykonawców. Zapisujemy ich pieśni, opowieści czy wiedzę o tradycyjnych tańcach. Najcenniejsza jest taka właśnie bezpośrednia nauka. Jeśli są zapisy archiwalne, to też dobrze. Uczymy się także języka w postaci osobliwości gwarowych danej miejscowości."
(Doroteusz Fionik, dyrektor Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach)

"V ruśkuj movi puodliašskich Bielorusuv je veĺmi hožy slova dlia nazvanija liudi v ich siemiejnych reliacyjach - diveryk, zolovka, jatroška. Je tože slovo, kotore nazyvaje hrupu diti, vesioluj molodiožy. Ne vsiudy vono hučyt odinakovo. V Verpoliovi to bude rujcia, Rudutach - šemrava, Chmelievi - šemorot́, a v Studzivodach i Chrabolach žemerva. Molodomu lokolieniu slovo toje uže odnak neviadome. Tomu ne divo, što nazvati našu hrupu dopomuoh slovnik movy vioski Chraboly Mikolaja Vrublievskoho, Bylo to naperedodni peršoho fiestyvaliu „Tam po majovyj rosi" (2004), koli na horyje muziejnoho budynku odbyvalasia repetycyja. Perehliadajučy slovnik zatrymalisia na slovi žemerva. Vsijem toje slodobalosie. I tak zostalosie." (transpozycja z cyrylicy)